XỬ LÝ PHÈN TRONG AO NUÔI TÔM

18/10/2023

XỬ LÝ PHÈN TRONG AO NUÔI TÔM

Vào thời điểm này, các ao nuôi thủy sản có độ pH thay đổi lớn sau những trận mưa. Nhất là ở các khu vực đất bị nhiễm phèn, khi mưa xuống rửa trôi phèn làm độ pH trong ao thay đổi đột ngột, ảnh hưởng đến sức khỏe vật nuôi, có thể khiến tôm, cá chết hàng loạt. Vì vậy, xử lý ao nuôi bị nhiễm phèn vào thời điểm này là rất cần thiết.Một trong những yếu tố gây hại đến quá trình nuôi trồng thủy sản, đó chính là phèn. Bởi vì chúng là tác nhân ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng thủy sản. Hơn thế nữa, hầu hết người nuôi vẫn chưa biết cách xử lý xử lý phèn trong ao đúng kỹ thuật, dẫn đến nhiều hệ lụy trong vụ nuôi. Do đó cần xác định rõ nguyên nhân để có biện pháp xử lý phù hợp.

1) Nguyên nhân gây ra phèn trong ao nuôi tôm

Nguyên nhân khiến ao tôm bị phèn là do vùng đất tại ao có chứa hàm lượng sulfat cao. Đất nhiễm phèn là loại đất được hình thành ở vùng ven biển có nhiều xác sinh vật chứa lưu huỳnh. Các sinh vật này bị phân huỷ yếm khí, giải phóng ra lưu huỳnh (S). Trong điều kiện yếm khí, lưu huỳnh sẽ kết hợp với nguyên tố sắt có sẵn trong phù sa tạo thành hợp chất Pyrite (FeS2).

Khi tiếp xúc với không khí, pyrite trong đất ẩm bị oxy hóa hình thành các oxít sắt và axít sulfuric. Axít sulfuric làm tan sắt và kim loại nặng trong đất như nhôm, kẽm, mangan, đồng từ đất. Kết quả là đất bị chua, nước có pH thấp (gọi là đất nhiễm phèn) và chứa các kim loại độc hại vượt quá ngưỡng chịu đựng của tôm nuôi.

Mặt khác khi mưa kéo dài, nước mưa rửa trôi phèn trên bờ ao xuống cũng là một trong những nguyên nhân khiến ao tôm bị phèn.

Ao nhiễm phèn

2) Dấu hiệu nhận biết xử lý phèn trong ao nuôi tôm

– Dấu hiệu cho biết vùng đất nhiễm phèn thường có màu xám đen, vùng có chứa hàm lượng FeS2 cao, khi phơi khô đất thường có phấn trắng, đối với ao nuôi tôm trên những vùng đất như thế này thì việc xử lý phèn sẽ rất khó.

– Nước ao trong hơn hoặc chuyển màu trà nhạt, có váng vàng nhạt nổi trên mặt nước, kiểm tra không có tảo phát triển và nhất là sau khi mưa là có hiện tượng này xảy ra.

– Toàn bộ thân tôm chuyển từ màu sáng trong sang màu vàng nhạt đến vàng đậm, chạm vào vỏ tôm có cảm giác cứng hơn bình thường, đồng thời mang tôm chuyển sang màu vàng và sơ cứng lại.

– Tôm khó lột xác và bắt đầu bỏ ăn sau những trận mưa kéo dài, nếu ao bị phèn nặng tôm sẽ dạt bờ tấp mé và chết rải rác, do ngạt thở bởi phèn bám nhiều vào mang tôm cản trở quá trình hô hấp của tôm.

3) Biểu hiện bị nhiễm phèn trong ao nuôi tôm

Nền đất bị phèn thường ở những khu vực rừng ngập mặn, bãi bồi và những nơi có độ mặn thấp, nền đáy ao có nhiều lá cây mục và đất sét. Sau những trận mưa, ao có những biểu hiện nhiễm phèn như nước ao trong hơn hoặc chuyển màu trà nhạt, có váng vàng nhạt nổi trên mặt nước, kiểm tra không có tảo phát triển.

-Đối với ao nuôi cá, khi độ phèn cao, da cá chuyển màu đen sẫm, cá gầy và chậm lớn, nếu pH xuống quá thấp có hiện tượng cá chết hàng loạt mà không rõ nguyên nhân.

-Đối với ao nuôi tôm, quan sát thấy toàn bộ thân tôm chuyển từ màu sáng trong sang màu vàng nhạt đến vàng đậm, màu nước trà, sờ vào vỏ tôm có cảm giác cứng hơn bình thường, đồng thời, mang tôm chuyển sang màu vàng và xơ cứng lại. Tôm khó lột xác và bắt đầu bỏ ăn sau những trận mưa kéo dài, nếu ao bị phèn nặng tôm sẽ dạt bờ và chết rải rác, do ngạt thở bởi phèn bám nhiều vào mang tôm cản trở quá trình hô hấp của tôm.

4) Cách xử lý bị nhiễm phèn trong ao nuôi tôm

Khi ao nuôi bị nhiễm phèn, đây là một vấn đề cần được xử lý kịp thời để đảm bảo chất lượng nước và sức khỏe của cá, tôm

– Thay nước: Đây là phương pháp đơn giản nhất để giảm nồng độ phèn trong ao nuôi. Tuy nhiên, thay nước quá thường xuyên cũng có thể ảnh hưởng đến sự ổn định của hệ thống ao nuôi.

– Sử dụng vi sinh vật: Sử dụng các chế phẩm xử lý vi sinh như EM (Effective Microorganisms) để giúp phân hủy phèn và cải thiện chất lượng nước ao. Có thể giúp tạo ra môi trường có lợi cho vi sinh vật có lợi trong ao nuôi, hỗ trợ quá trình phân hủy phèn và giảm thiểu mùi hôi trong ao nuôi.

Chọn địa điểm xây dựng ao nuôi ở các vùng đất ít bị nhiễm phèn, nên lót bạt đáy ao để tránh hiện tượng rò rỉ phèn trong ao nuôi. Chuẩn bị và cải tạo ao nuôi thật kỹ, bón lót vôi đáy ao, sên rửa lại nhiều lần cho sạch trước khi cấp nước vào ao nuôi.

– Đối với ao nuôi bị nhiễm phèn tiềm tàng trong đất thì cần lưu ý không nên phơi ao quá lâu sẽ tạo ra các vết nứt lớn gây hiện tượng xì phèn.

– Bón vôi vào đáy ao nuôi để tăng pH, giảm phèn tuy nhiên cần bón buổi chiều mát.

– Nếu ao nuôi nước bị nhiễm phèn có thể dùng EDTA, HP 10 để hạ phèn trong ao tôm, nên chú ý bổ sung thêm khoáng đầy đủ cho tôm.

– Hiện nay sử dụng một số loại vi sinh (Baciluss-us, VS01, BZT) cũng là cách xử lý phèn trong ao nuôi tôm được một số hộ nuôi áp dụng và đem lại hiệu quả cao. Vì trong trong vi sinh chứa các loại vi khuẩn có khả năng phân hủy phèn. Ưu điểm của phương pháp này là tiết kiệm, an toàn và thân thiện môi trường mà hiệu quả hạ phèn đem lại cao.

– Khi trời mưa, sau mỗi trận mưa, nước mưa chứa một lượng acid nhất định và lượng phèn xì trên bờ có thể theo nước mưa xuống ao, làm giảm pH đột ngột. Vì vậy trước khi mưa nên rải vôi nông nghiệp quanh bờ ao, sau khi mưa phải kiểm tra lại yếu tố môi trường và xử lý kịp thời nếu thấy có sự thay đổi.

Tham khảo :

https://tomgiongrangdong.com/tiet-kiem-chi-phi-thuc-an/

https://tomgiongrangdong.com/4-dieu-quan-trong-khi-uong-tom-giong/

https://tomgiongrangdong.com/bot-trang-trong-ao-nuoi-tom/